راهنمای مطالعه وسیله ایه که شما می تونید برای خودتون درست کنید تا به کمک اون دیگه برای مطالعه و درس خوندن استرس نداشته باشید. وقتی شما یه کتاب، یه برگه پر از یادداشت های درسی و یه عالمه تکلیف داشته باشید، سخته تصمیم بگیرید که باید از کجا شروع کنید. ولی با یادگرفتن چندتا ترفند قالب بندی، قرار دادن اطلاعات درست در جای مناسب خودش و استفاده از راهنمای مطالعه برای به کارگیری بیشترین توانایی تون، می تونید مطالعه رو خیلی خیلی راحت تر و مفیدتر کنید.
برای مشاهده ادامه مطلب روی فلش زرد کلیک کنید
بخش اول: راهنمای مطالعه تون رو قالب بندی کنید
طوری بسازیدش که دقیقا مناسب کارِتون باشه.
۱-طوری بسازیدش که دقیقا مناسب کارِتون باشه. راهنماهای مطالعه شکل های مختلفی دارن که هر کدوم مناسب یک موضوع و یک سبک یادگیری متفاوت هستن. بنابراین برای هر موضوعی که دنبالش بگردید و همچنین با توجه به نیازتون برای یادگیری اون موضوع، یک راهنمای مطالعه وجود داره. سعی کنید اطلاعات و نوشته هاتون رو طوری توی راهنمای مطالعه دسته بندی کنید که فهمیدن و استفاده از اون ها راحت باشه.
-اگر کسی هستید که سبک یادگیری تون بصریه، سعی کنید از بخش های رنگی توی راهنمای مطالعه تون استفاده کنید و یا اطلاعات رو به صورت طرح و شکل دربیارید و به این ترتیب دسترسی بهشون رو سریع تر کنید.
-اگر فکر می کنید که ذهنتون خطیه، اطلاعات رو براساس زمان و یا حروف الفبا دسته بندی کنید. به این ترتیب می تونید یک دسته رو یاد بگیرید و بعد سراغ دسته بعدی برید.
-اگر برای فهمیدن و یادگرفتن چیزی نیاز دارید که به صورت حسی باهاش ارتباط برقرار کنید، اطلاعات رو به صورت قصه وار یادداشت کنید. مثلا سعی کنید مفاهیم ریاضی رو تبدیل به قصه ای کنید که بتونید باهاش ارتباط برقرار کنید و بعدش راهنمای مطالعتون رو به صورت یه قصه کوتاه دربیارید طوری که بتونید کاربرد فرمول ها رو هم به خاطر بسپارید.
-اگر می تونید اطلاعات رو به سرعت به حافظتون بسپارید، از فرمتی برای راهنمای مطالعتون استفاده کنید که باعث بشه این روند بهینه تر بشه، مثلا می تونید لغات و معنی شون رو با صدای خودتون ضبط کنید و سپس طی روز بهش گوش بدید و یا فلش کارت درست کنید و مرتب بهشون نگاه بندازید.
برای ایجاد ارتباط بین عنوان های اصلی و اولویت بندی اطلاعات، از دیاگرام های مفهومی استفاده کنید
۲-برای ایجاد ارتباط بین عنوان های اصلی و اولویت بندی اطلاعات، از دیاگرام های مفهومی استفاده کنید. دیاگرام های مفهومی شامل نوشتن عنوان های اصلی در باکس های جداگانه می شه که با توجه به اولویت یا اهمیت به همدیگه وصل می شن. بعدش، شاخه هایی رو برای هر باکس بکشید که روشون اطلاعات مربوط به همون باکس نوشته شده و در مرحله بعد نوبت به وصل کردن شاخه ها می رسه. این روش، خیلی خوب می تونه نشون بده که چطوری یک سری مطالب، موضوع کلی تر رو می سازن.
-مثلا دیاگرام مفهومی برای بخش تاریخی پروازهای فضایی می تونه به این صورت باشه که: تیتر (دوران فضایی) باشه، که به دو شاخه آمریکا و روسیه تقسیم می شه و در انتها هم اطلاعاتی راجع به ماموریت های خاص، پروژه ها، موفقیت ها و شکست ها آورده می شه.
-نوشتن رئوس مطالب مهم، در واقع همون دیاگرام مفهومیه. اگر این کار به شما کمک می کنه که مطالب رو به خوبی سازمان دهی و مرتب کنید و فکر می کنید براتون مفید واقع شده و در صورتی که پیدا کردن این رئوس براتون کار ساده ایه، به این کار ادامه بدید. ولی اگر حس کردید که درست کردن چنین دیاگرامی بیشتر از این که براتون فایده داشته باشه، بهتون استرس می ده ، بهتره دنبال یه راه حل دیگه باشید.
-دیاگرام اطلاعات تخصصی و درسی می تونه به نمایش تصویری پروسه هایی که از چند گام و قسمت مشخص تشکیل شدن، کمک کنه. این دیاگرام با یک مفهوم و عنوان کلی شروع می شه و از راست به چپ، فاکتورها و عوامل مهمی رو که باید اتفاق بیفتن، برجسته و دسته بندی می کنه.
-مرتب سازی براساس زمان، برای دسته بندی اتفاقاتی که طی زمان شکل می گیرن خیلی مفیده. مثلا اتفاقات تاریخی، سیاسی و زیست شناسی.
از نمودارهای مقایسه ای برای نشون دادن تفاوت های بین مفاهیم کلیدی استفاده کنید
۳-از نمودارهای مقایسه ای برای نشون دادن تفاوت های بین مفاهیم کلیدی استفاده کنید. وقتی لازم شد بین یک دسته از مفاهیم، مقایسه انجام بدید، می تونید از نمودارهای مقایسه ای یا جدول ها در راهنمای مطالعه تون استفاده کنید. مثلا می تونید از این جدول ها برای سازمان دهی کردن تشابهات تاریخی یا زیست شناسی و یا مقایسه نویسنده های مختلف توی یک رشته خاص استفاده کنید.
-مثلا برای مقایسه گونه های گیاهی مختلف میشه جدولی کشید که سرتیتر ستون هاش اسم گیاهه، و خانواده و نوع و … در ردیف های زیرشون آورده بشه. اینطوری میشه اطلاعات رو طوری دسته بندی کرد که به راحتی و به سرعت بشه اون ها رو مقایسه و مرور کرد.
همچنین می تونید برای مقایسه شخصیت ها توی یک رمان، نمودار مقایسه ای بکشید و هر اسم هر شخصیت رو تیتر ستون ها بذارید و زیرش هم ویژگی ها و یا هر نوع اطلاعات دیگه ای رو قرار بدید.
برای یادگیری لغات از فلش کارت یا کارت های مفهومی استفاده کنید
۴-برای یادگیری لغات از فلش کارت یا کارت های مفهومی استفاده کنید. فلش کارت ها معمولا کارت هایی با ابعاد کوچیک هستن که می تونن به میزانی که نیاز دارید اطلاعات درون خودشون جا بدن، بنابراین برای به خاطر سپردن لغات و یا یه سری تعاریف خاص می تونن خیلی مفید باشن. و به همین دلیل برای یادگیری تاریخ و زبان بسیار موثر و مفید هستند.
-یک مفهوم رو روی کارت بنویسید و پشت کارت هم می تونید هر چیز مرتبط با اون مفهوم رو بنویسید. می تونید یا خودتون کارت ها رو مرور کنید و یا از یکی بخواید که ازتون بپرسه. برای این که مطمئن بشید مفاهیم یا لغات رو یاد گرفتید، مرتب کارت ها رو مرور کنید، یک بار از روی کارت ها شروع کنید و بار دیگه از پشت کارت ها. این روش بخصوص برای یادگیری زبان های خارجی خیلی موثره.
نمونه سوالات مختص به خودتون رو بنویسید
۵-نمونه سوالات مختص به خودتون رو بنویسید. طراحی یه سری نمونه سوال از دو منظر می تونه روش بسیار خوبی برای آنالیز شما باشه: اگر به این فکر کنید که کدوم قسمت درس می تونه برای سوال کردن خوب باشه، در این صورت شما می تونید مثل یه معلم فکر کنید، و اگر بتونید به این سوالات پاسخ هم بدید، یه قدم جلوتر میفتید.
-سعی کنید همه جور سوالی رو طراحی کنید، مثلا سوالات جای خالی و یا سوالاتی که نیاز به پاسخ کامل دارن. در واقع دارید با نوشتن هر نوع سوالی، خودتون رو براش آماده می کنید.
-بعضی از معلم ها از سوالاتی که قبلا طرح کردن استفاده می کنن. بنابراین اگر به سوالات قبلیشون دسترسی دارید، میتونید ازشون به عنوان راهنمای مطالعه استفاده کنید. کتاب های درسی معمولا یه سری نمونه سوالات داره. این نمونه سوالات رو فراموش نکنید. ممکنه چند بار امتحان دادن به نظرتون خیلی استرسی به نظر برسه! ولی در واقع راه خوبی برای بیشتر مطالعه کردنه و می تونه این دید رو به شما بده که چه سوالی در امتحان خواهد اومد.
یه راهنمای مطالعه چندگانه داشته باشید
۶-یه راهنمای مطالعه چندگانه داشته باشید. می تونید توی راهنمای مطالعه تون ضمن در نظر گرفتن مفاهیم اصلی و اطلاعات موردنیازتون، فرمت های مختلف رو ترکیب کنید. می تونید دستوراتتون رو با دست و روی کاغذ بنویسید، یا از یه برنامه پردازش کلمه کامپیوتری، صفحه گسترده و یا برنامه راهنمای مطالعه مخصوص برای سازماندهی کردن اطلاعاتتون استفاده کنید.
-بعضی از دانش آموزان اعتقاد دارن که دوباره نویسی یادداشت ها و به صورت دستی وارد کردن اطلاعات درون راهنمای مطالعه (در مقایسه با تایپ کردن)، ذهن رو مجبور می کنه که به صورت فیزیکی درگیر اطلاعات بشه. البته کپی کردن طوطی وار یادداشت، تاثیری روی ذهن نداره، بلکه خوندن و دوباره نویسی هوشمندانه و آگاهانه اطلاعاته که می تونه از دو راه بهتون کمک کنه: یک بار وقتی که اطلاعات رو می خونید و یک بار هم وقتی که اطلاعات رو یادداشت می کنید.
-البته اگر شما با دست خطتون مشکل دارید و یا فقط ترجیح می دید با کامپیوتر کار کنید، خیلی ساده راهنمای مطالعه تون رو تایپ کنید، سعی کنید از لحاظ گرافیکی اون رو برای خودتون جذاب کنید، و بعدش ازش پرینت بگیرید و یا اینکه با موبایلتون اون رو بخونید.
بخش دوم: انتخاب کنید که چی بخونید
از معلمتون بپرسید که چه چیزهایی توی امتحان میاد.
۱-از معلمتون بپرسید که چه چیزهایی توی امتحان میاد. اولین کاری که قبل از درس خوندن باید بکنید اینه که با معلم یا استاد یا حل تمرینتون صحبت کنید، تا بتونید حواستون رو در جای مناسبی متمرکز کنید. سعی کنید بفهمید که چه مطالبی بیشتر بحث شده و در کلاس پوشش داده شده.
-بعضی از درس ها طوری ان که مطالب به صورت فصل فصل باید یاد گرفته بشه و برای هر موضوع و برای هر فصل ازشون آزمون گرفته می شه، در حالیکه برای بعضی دیگه از درس ها باید صبر کرد تا یکجا در امتحان پایان ترم آزمون داد. از معلمتون بپرسید که برای امتحان آینده چه مبحثی میاد و فقط هم همون مبحث رو بخونید.
-اگر شک داشتید که چی بخونید، بیشتر روی مباحث جدید تمرکز کنید. گرچه ممکنه معلم ها برای سنجش حافظتون یک سوال از مباحث قدیمی تر بدن، ولی بهتره که بیشتر روی فصل های جدیدتر تمرکز کنید. چون اکثر معلم ها فکر مچ گیری نیستن!
به کتاب درسی و یا جزوه هاتون مراجعه کنید
۲-به کتاب درسی و یا جزوه هاتون مراجعه کنید. بسته به کلاسی که می خواید درسش رو بخونید، مهم ترین منبع اطلاعاتی، کتاب درسی و جزوه ها و بقیه چیزهای مربوطه اس. کتاب های درسی حاوی مهم ترین مفاهیم و مطالبی هستن که باید بخونید، و بهترین منبع برای راهنمای مطالعه ان.
-تمام منابعتون رو بخونید تا بتونید مفاهیم و مطالب اصلی رو توی راهنمای مطالعتون بیارید. لازم نیست وقتی که می خواید درستون رو مرور کنید، کلمه به کلمه هر فصل رو بخونید. در عوض، مفاهیم اصلی رو به خاطر بسپارید و این اطلاعات و مفاهیم اصلی رو وارد راهنمای مطالعه کنید. این روش، راه بسیار خوبی برای مرور برای امتحان هستش.
-به قسمت مرور مطالب و یا سوالات کتابتون یه نگاهی بندازید تا بفهمید چه مطالبی رو باید وارد راهنمای مطالعتون کنید. اگر کتاب درسی قسمت سوالات و یا درک مطلب داره، اون ها رو عینا وارد راهنمای مطالعتون کنید. حتی اگر معلمتون از کتاب سوال نمیده، دونستن اطلاعات بیشتر و اضافی، ضرری نداره.
یادداشت های کلاسی تون رو جمع آوری و تفسیر کنید
۳-یادداشت های کلاسی تون رو جمع آوری و تفسیر کنید. همه یادداشت های مربوط به کلاستون، از جمله جزوات و دیگر مواردی که معلمتون بهتون داده رو جمع کنید. بسته به محتوای کلاس، یادداشت های کلاسی اگر مهم تر از کتاب درسی نباشن، کم اهمیت تر نیستن.
-بعضی وقتا، یادداشت های کلاسی می تونن درهم، گیج کننده و برای مرور سخت باشن، بنابراین سعی کنید در راهنمای مطالعتون یک نسخه تمیز و جامع و کامل از اون ها رو تهیه کنید. یه کم زمان بیشتری صرف کنید و فقط کپی کلمه به کلمه نکنید و تمامی مفاهیم و ایده های اصلی که معلتون گفته رو یادداشت کنید. اون ها به صورت دقیق در راهنمای مطالعتون بیارید.
-اگر خودتون یه نت بردار حرفه ای نیستید، از همکلاسیتون یادداشت هاش رو بگیرید و البته خیلی مراقبشون باشید و در اولین فرصت یادداشت هاش رو پس بدید. این لطف دوستتون رو در آینده با دادن یادداشت های خوب خودتون بهش جبران کنید.
به دنبال توضیحات، تعاریف و منابع اضافه تر بگردید
۴-به دنبال توضیحات، تعاریف و منابع اضافه تر بگردید. گاهی برای یه سری مباحث خاص، تحقیقات اضافی میتونه مفید و یا حتی لازم و ضروری باشه. اگر یادداشت و کتابتون برای فهمیدن کامل یک مطلب کافی نبود، برای فهمیدن و درک چیزهایی که متوجه نشدید، تحقیق بیشتری کنید. تحقیق همه جانبه درباره یک مفهوم خاص به شما این اطمینان رو میده که به دید جامع و کاملی رسیدید و برای امتحان آماده اید.
-اگر برای امتحان نهایی می خونید، آزمون های قبلی، راهنمای مطالعه و جزوه هاتون رو جمع کنید. مجموعه این ها یه راهنمای مطالعه فوق العاده رو می سازه.
روی مفاهیم اصلی هر فصل تمرکز کنید
۵-روی مفاهیم اصلی هر فصل تمرکز کنید. مهم ترین مفاهیم رو در هر فصل و هر بخش تشخیص بدید و مطمئین بشید که کاملا اون ها رو فهمیدید. بسته به هدف، جزئیاتی مثل تاریخ ها، فرمول ها و یا تعاریف می تونن مهم باشن، ولی مهم تر از این ها موضوع مربوطه هستش.
-وقتی علوم و یا ریاضی رو مرور می کنید، اگر لازمه مطمئن بشید که به اندازه کافی فرمول به خاطرتون سپردید، ولی مهم تر از اونه اینه که چطور از این فرمول ها استفاده کنید. بفهمید که کی و چطوری باید از این فرمول ها استفاده کنید. مفهوم پشت این فرمول ها خیلی مهم تر از خود فرمول هاست. این امر برای فیزیک، شیمی و علوم دیگه هم صدق می کنه و بهتره تمرین های عملی انجام بشه تا تاثیر این دروس و مفاهیمشون رو توی زندگی واقعی هم دید.
-وقتی انگلیسی رو مرور می کنید، خوبه که به اسم شخصیت ها هم دقت کنید ولی مهم تر از جزئیات، طرح و ایده داستان، اهمیت داستان و مواردی از این قبیله. اگر انشاتون خوب و با ملاحظه نوشته شده و قراره توی امتحان انشا به (خواهر شخصیت اصلی داستان) اشاره کنید، اهمیتی نداره اگر اسمش رو فراموش کردید!
-وقتی می خواید تاریخ رو مرور کنید، باید زمان قابل توجهی رو به بخاطر سپردن حقایق کلیدی و کلمات صرف کنید، اما به همون اندازه مهمه که دیدی نسبت به بازه زمانی تاریخی که دارید مطالعه می کنید و دلیل اهمیت این بازه تاریخی، داشته باشید. برای آمادگی بیشتر، رابطه بین اسامی و تاریخ ها رو هم بدونید.
اطلاعات رو اولویت بندی کنید.
۶-اطلاعات رو اولویت بندی کنید. تمام چیزهایی که باید مطالعه کنید رو به بخش های قابل مدیریت تقسیم بندی کنید تا مجبور نباشید هر بار به کل فصل نگاه بندازید. برای بخش های مختلف تیتر بولد شده انتخاب کنید و همه چیز رو لیست بندی کنید تا دسترسی به مطالب سریع و بهینه باشه.
-سعی کنید رابطه بین مفاهیم مختلف رو در راهنمای مطالعتون، تشریح و روشن کنید و یا اطلاعات رو به نحوی گروه بندی کنید که بتونید اون ها رو با هم مطالعه کنید. مثلا اگر می خواید برای امتحان تاریخ بخونید، خیلی کمکتون می کنه اگر تمام بخش های مربوط به جنگ ها رو کنار هم بخونید و یا تمام اطلاعات مربوط به رئیس جمهورها رو با هم بخونید.
بخش سوم: استفاده از راهنمای مطالعه
هر چیزی که برای مطالعه نیاز دارید رو آماده کنید، و همیشه پیش خودتون نگهش دارید.
۱-هر چیزی که برای مطالعه نیاز دارید رو آماده کنید، و همیشه پیش خودتون نگهش دارید. اگر مطمئن شدید که همه چیزی که برای امتحان نیاز دارید رو در راهنمای مطالعتون آوردید، می تونید کتابتون رو خونه بذارید و بجاش کاغذای دستنویستون رو با خودتون داشته باشید. این کار به خصوص برای امتحاناتی که شامل حجم زیادی از اطلاعات میشه، خیلی مفیده. مرور هر بخش به صورت جداگانه می تونه گیج کننده باشه، ولی اگر مرور رو از روی یادداشت هاتون انجام بدید می تونه خیلی مفید و سریع و بهینه باشه.
-راهنمای مطالعتون رو توی اتوبوس بخونید و یا وقتی دارید تلویزیون می بینید یه نگاهی بهش بندازید. هر قدر بیشتر این اطلاعات رو مرور کنید بیشتر یادتون می مونه.
قسمت های سخت رو هایلایت کنید تا قبل از امتحان دوباره مرورشون کنید.
۲-قسمت های سخت رو هایلایت کنید تا قبل از امتحان دوباره مرورشون کنید. اگر توی حفظ کردن یه فرمول یا مفهوم خاص مشکل دارید، با یه رنگ متمایز و واضح، مثل آبی، هایلایتش کنید و باقی مطالب رو بخونید. وقتی دوباره شروع به خوندن کردید، از قسمت هایی که آبی کردید شروع کنید و مطمئن بشید که روشون تسلط پیدا کردید. این کار نه تنها باعث میشه چیزهایی که یاد گرفتید رو به خاطر بسپارید، بلکه پروسه خوندنتون رو هم هدفمندتر می کنه.
توی مکان های مختلف مطالعه کنید.
۲-توی مکان های مختلف مطالعه کنید. مطالعات نشون میده که تغییر مکان مطالعه می تونه توانایی به خاطر سپردن اطلاعات رو افزایش بده. به عبارت دیگه، اگر هیچ کاری نکنید و فقط توی اتاق خوابتون مطالعه کنید تاثیرش کمتر از زمانی خواهد بود که یه کم توی اتاق خوابتون و یه کم توی حیاط پشتی و یه کم هم توی مدرسه مطالعه کنید.
برای مطالعه برنامه ریزی کنید.
۳-برای مطالعه برنامه ریزی کنید. در اسرع وقت راهنمای مطالعتون رو درست کنید و قبل از اون که موعد امتحان برسه، زمان کافی برای مطالعه اش اختصاص بدید. زمان خودتون رو طوری تقسیم بندی کنید که تمام قسمت های لازم رو مطالعه کنید، و مطمئن بشید که برای هر قسمت زمان کافی گذاشتید. همه چیز رو نذارید برای لحظه آخر.
-اگر قبل از امتحانات استرس و اضطراب و ترس دارید، خیلی خوبه که برای هر بخش ددلاین تعیین کنید. اگر بدونید که باید این هفته دو فصل اول رو بخونید و هفته بعدش فصل ۳ و ۴ رو بخونید، این به این معنیه که شما یک هفته کامل رو باید به دو فصل اول اختصاص بدید و نباید نگران دو فصل بعدی و چیزی که هفته بعدی پیش میاد باشید.
-مطالعاتتون رو تقسیم بندی کنید و در هر زمان فقط روی همون قسمت تمرکز کنید. در فاصله خوندن ۵ فصل مختلف، تا زمانی که یک بار به طور کامل مطالعه نکردید، بین فصل ها جلو و عقب نرید.
نکات
-یادتون باشه که هر فرمت راهنمای مطالعه نقاط ضعف وقوت مربوط به خودش رو داره و اینکه سبک های مختلفی برای یادگیری وجود داره. بنابراین، ممکنه برای اینکه یه راهنمای مطالعه مناسب درست کنید، نیاز باشه از بیشتر از یک فرمت استفاده کنید. مثلا، کسایی که سبک یادگیری شون بصریه، بهتره از شکل و دیاگرام های بیشتری استفاده کنند، درحالی که کسایی که سبک یادگیری شون شنواییه، شاید بهتر باشه از فلش کارت استفاده کنند و با صدای بلند اونها رو بخونن.
-کلماتی که هایلایت شدن و یا کلمات تعریفی توی کتاب های درسی جزو نقاط کلیدی هستند که بهتره حتما توی راهنمای مطالعه استفاده بشن.
-سعی کنید تا حد ممکن مختصر بنویسید. از آوردن مطالب غیرضروری خودداری کنید.
-می تونید از استیکی نوت در راهنمای مطالعتون استفاده کنید. اینطوری می تونید هر وقت لازم شد اونها رو حذف و یا جایگزین کنید.
